ОПЕРА-СИМФОНИЯЛЫК ДИРИЖЕРЛИК

Алдын ала чыгармачылык тандоо
Тапшыруучу өз алдынча оркестр менен иштейт:
— 30 мүнөт ичинде жөнөкөй симфониялык чыгарманы (симфониянын бөлүгү, сюита ж.б., мисалы, Бизе — «Арлезианка», Чайковский — Сюита №1) даярдап, дирижёрлук кылат.

Конкурс экзамени төмөнкүлөрдү камтыйт:

  • Программаны аткаруу

  • Коллоквиум

  • Сольфеджио жана гармония (жазуу жана оозеки)

  • Фортепиано

Программаны аткаруу
Тапшыруучу төмөнкүлөрдү аткарышы керек:

  • Фортепианодо темпи жана мүнөзү боюнча карама-каршы болгон эки симфониялык чыгарманы дирижёрлоо

  • Фортепианодон башка каалаган аспапта 2–3 чыгарма аткаруу

Фортепианодо дирижёрдоо үчүн үлгүлүү репертуар:
Бетховен (Симфониялар 1,2,4,7; увертюралар: «Кориолан», «Эгмонт»),
Бородин, Брамс, Вагнер, Гайдн, Глазунов, Калинников, Лист, Мендельсон, Моцарт, Мусоргский, Мясковский, Прокофьев, Римский-Корсаков, Хачатурян, Чайковский, Шостакович, Шуберт ж.б. (толук тизмени жогорудан караңыз).

Оркестр менен дирижёрдоо үчүн үлгүлүү репертуар:
Бетховен, Бизе, Гайдн, Мендельсон, Моцарт, Прокофьев, Чайковский, Шуберт жана башкалар.

Коллоквиум
Суроолор фортепиано жана струндуу факультетиндей:

  • Музыка тарыхынын этаптары жана мыйзамченемдери боюнча билим

  • Өз адистиги боюнча адабият, партитура жана симфониялык оркестр аспаптары (тембр, регистр, транспозиция, аткаруу ыкмалары) боюнча билим

  • Экзаменге даярдалган чыгармаларды анализдөө жана партитурадан үзүндүнү нотадан окуп ойноо жөндөмү

Милдеттүү адабият тизмеси:
Барток, Бах, Берлиоз, Бетховен, Бизе, Бородин, Брамс, Вагнер, Вебер, Верди, Гайдн, Глазунов, Глинка, Гуно, Даргомыжский, Дворжак, Дебюсси, Кабалевский, Калинников, Лист, Лядов, Мендельсон, Моцарт, Мусоргский, Мясковский, Прокофьев, Равель, Рахманинов жана башкалар.

Музыкалык-теориялык дисциплиналар боюнча кабыл алуу талаптары

Сольфеджио (оозеки):

  • 3төн 7 ачкычка чейинки тоналдуулуктагы гаммалар: мажордун эки түрү жана минордун үч түрү, мажордун хроматикалык гаммасы (жогору/ылдый), минордун хроматикалык гаммасы (жогору)

  • Бардык түрдөгү үч үндүү жана септаккорддор (айлануулар, чечилиштер), I, II, III даражадагы модуляциялар

  • Бир үндүү мелодияны нотадан окуп ырдоо (мажор/минор, хроматизмдер, модуляциялар, татаал өлчөмдөр), эки үндүү мисалдар (бир үнүн ойноо, экинчисин ырдоо)

  • Татаалдык деңгээли: Островский, Соловьев, Шокин; Способин (2–3 үндүү сольфеджио)

Гармония (оозеки):

  • Фортепианодо модуляцияларды аткаруу (I, II, III даражадагы тоналдуулукта, D7 аркылуу модуляция)

  • Түрдүү стилдеги чыгармаларды нотадан окуп гармониялык анализ

  • Гармония курсу боюнча суроолор

"Жалпы фортепиано" сабагы боюнча кабыл алуу талаптары
Тапшыруучу төмөнкүлөрдү аткарышы керек:

  • Орус, чет элдик же КМШ композиторунун оригиналындагы бир полифониялык чыгарма

  • 1 же 2–3 бөлүк сонатадан, вариациялар

  • Эркин формадагы бир чыгарма

АКАДЕМИЯЛЫК ХОРДУ ДИРИЖЁРДОО

Алдын ала чыгармачылык тандоо

  • Комиссия сунуштаган хордук a cappella чыгарманы хор менен иштеп чыгуу (15 мүнөт)

Чыгармалардын татаалдык деңгээли:
Давиденко, Лятошинский, Танеев, Чайковский, Шебалин, Шуман жана башкалар.

Адистик боюнча конкурс экзамени төмөнкүлөрдү камтыйт:

  • Программаны аткаруу

  • Коллоквиум

  • Сольфеджио

  • Фортепиано

Программаны аткаруу
Тапшыруучу төмөнкүлөрдү аткарышы керек:

  • Темпи жана мүнөзү боюнча карама-каршы болгон эки хордук чыгармага дирижёрлук кылуу (бирөө a cappella, экинчиси — коштомо менен)

  • Хордук партитурадан бир үнүн жатка ырдоо жана дирижёрлоо, аккорддук даражаларын айту

  • Хордун a cappella партитурасын фортепианодо жатка ойноо

Дирижёрдоо үчүн үлгүлүү тизмек:
Бах, Бойко, Брамс, Гедике, Балакирев, Гречанинов, Даргомыжский, Егоров, Калинников, Кастальский, Коваль, Кодай, Кюи, Ленский, Мендельсон, Новиков, Римский-Корсаков, Россини, орус эл ырлары жана башкалар.

Коллоквиум
Башка факультеттерге окшош, төмөнкүлөрдү камтыйт:

  • Өз адистиги жана хороведение боюнча адабият билими

  • Мектепте окутуунун ыкмалары, өз алдынча хор менен иштөө

  • Төрт үндүү хордук партитураны нотадан окуу жөндөмү

  • Аткарылган чыгармалардын мазмунун, стилин жана аткаруу ыкмаларын талдоо

Хороведение боюнча адабият тизмеси:
Дмиртиевский, Казачков, Ольхов, Пирогов, Соколов, Чесноков

Музыкалык-теориялык дисциплиналар боюнча талаптар
Сольфеджио (оозеки):

  • Фортепиано үчүн талаптардай: гаммалар, хроматикалык гаммалар, үч үндүүлөр, септаккорддор, гармониялык айлампалар, нотадан ырдоо, эки үндүү мисалдар

Гармония (оозеки):

  • Модуляция, секвенция, чыгарманы гармониялык талдоо, гармония боюнча суроолор

"Жалпы фортепиано" сабагы боюнча талаптар
Тапшыруучу төмөнкүлөрдү аткарышы керек:

  • Орус, чет элдик же КМШ композиторунун оригиналындагы бир полифониялык чыгарма

  • 1 же 2–3 бөлүк сонатадан, вариациялар

  • Эркин формадагы бир чыгарма

 

ДИРИЖЁРДИК КАФЕДРА

Кафедранын алгачкы окутуучулары: С.Ю. Юсупов — КРнын эл артисти, Л.Т. Ниссембаум — доцент, А.У. Укурчинов — КРнын эмгек сиңирген артисти, М.С. Гуриева — доцент, А.К. Мураталиева — КРнын маданиятына эмгек сиңирген ишмер, профессор, Б.С. Мамбеталиев — доцент, М.И. Мамбеталиева — ага окутуучу, В.Д. Гумбин — КРнын эмгек сиңирген артисти.

Кафедрада чыгармачыл жана достук атмосфера өкүм сүрөт. Бүтүрүүчүлөр менен байланыш бар, орто окуу жайлары менен профориентациялык иштер жүргүзүлөт, биргелешкен концерттер уюштурулат. Кафедранын курамы мезгил-мезгили менен жаңыланат. Азыр кафедрада: Остапенко Ю.Ю. — кафедра башчысы, маданияттын отличниги; Мураталиева А.К. — КРнын маданиятына эмгек сиңирген ишмер, профессор; Ткачева Л.С. — ага окутуучу; Токторбаев Т.К. — ага окутуучу; Осмонов М.М. — ага окутуучу. Жаш мугалимдер Консерваториянын ассистентура-стажировкасын бүткөн.

Консерваториянын алгачкы хоруна жетекчилик кылгандар: КРнын эл артисти, профессор С. Юсупов; КРнын эл артисти, профессор К. Алиев; КРнын эмгек сиңирген ишмери В. Гумбин; КРнын эмгек сиңирген ишмери, профессор А.К. Мураталиева.

Азыр башкы хормейстер — доцент, маданияттын отличниги, кафедра башчысы Остапенко Ю.Ю.; хормейстер — ага окутуучу Токторбаев Т.К.

Аралаш хор активдүү концерттик иштерди жүргүзөт. Өз ишмердигинин ичинде консерваториянын хору дүйнөлүк жана жергиликтүү классикалык татаал чыгармаларды аткарган.

Кафедра иштеп келген жылдары Кыргызстандын ичинде жана чет жакта (Казакстан, Россия, Германия, Италия) иштеп жаткан жаш дирижёрлорду тарбиялап чыгарган.

Кыргызстандын искусствосу менен маданиятынын өнүгүүсү үчүн "Дирижёрлук" кафедрасынын мааниси чоң, анткени бул окуу жайы — өлкөдөгү бирден-бир, жогорку деңгээлдеги профессионал артисттерди, оркестр жана хор жетекчилерин, мугалимдерди, ырчыларды, аткаруучуларды даярдайт, классикалык жана элдик музыканы жайылтат.

Консерваторияда билим алгандардын аркасында студенттерибиз окутуучулук жана аткаруучулук иштерде өз чеберчилигин, чыгарманын көркөм образын ача билүүсүн, башталгыч музыканттарды үйрөтүүнү, эстетикалык көркөмдү сүйүүгө, музыка менен искусствого болгон сүйүүнү тарбиялай алышат.